مدل کسب و کار Business Model ساختار ساده‌ای از واقعیت است.
تعریفهای متنوعی از مدل کسب و کار می توان یافت که این بحث با ظهور اینترنت مطرح شد. که همه تعاریف و مفاهیم در تلاش برای یافتن پاسخ سه دسته سوال است:
- سوال‌های مربوط به ارزش آفرینی
- سوال‌های مربوط به درآمدزایی
- سوال‌های مربوط به پایداری و بقا
بنابراین مدل کسب و کار، نقشه‌ای ساده شده از یک کسب و کار است. نقشه‌ای که اجزای مختلف یک کسب و کار و ارتباط بین آن اجزا را نمایش می‌دهد. دیدن نقشه‌ی یک کسب و کار، به درک بهتر آن کسب و کار کمک می‌کند؛ اما با تجربه‌ی واقعی آن کسب و کار فاصله‌ی بسیار زیادی دارد.
تا اینجا میتوان گفت تمام مدل های کسب و کار خصوصا در سطح جهانی و Global دارای این 3 ویزگی مشترک هستند.
- خلق ارزش (Value Creation): در این بخش، جنبه‌های اجرایی و عملیاتی مطرح می‌شود. به هر حال شما احتمالاً فکر می‌کنید می‌توانید با مجموع داشته‌های خود، چیزی خلق کنید که برای مشتری ارزشمند باشد و فکر می‌کنید بازار (مشتریان) از آن استقبال می‌کند.
- پیشنهاد ارزش (Value Proposition): این که شما فکر می‌کنید قادر به خلق ارزش هستید، کافی نیست. مهم است که آن را به شکلی به مشتری پیشنهاد دهید که حاضر باشد ارزشِ ایجاد‌شده را بپذیرد. در اینجا از زاویه‌‌ی مشتری به مسئله نگاه می‌کنید و می‌کوشید دستاورد خود را به شکلی به او ارائه دهید که به دریافت کردن (و خریدنش) رغبت پیدا کند.
- نقد کردن ارزش ایجاد شده (Value Capture): حالا سوال این‌جاست که چگونه قرار است این ارزش که به مشتری عرضه شده، در قالب ارزش اقتصادی به کسب و کار شما باز گردد و به درآمد و نقدینگی و فروش و سود تبدیل شود. قاعدتاً باید بتوانید به این سوال پاسخ بدهید که این پیشنهاد ارزشمند، از نخستین گام خلق تا لحظه‌ی عرضه به مشتری، چه مسیری را طی می‌کند و جزئیات فرایند ایجاد و تولیدش چگونه است.
دربین جنگل متنوع از مدل های کسب و کار جهت ایجاد مدلی مناسب با توجه به تفکر جهانی ما مدل زیر را پیشنهاد میدهیم که جامع ترین و کامل ترین مدل است:
در شکل فوق اجزا این مدل یا بوم کسب و کار را می بینیم که در مطالب بعدی بصورت کاملتر به بررسی آن خواهیم پرداخت.
127
